Speeksel als potentiële alternatieve matrix voor het bepalen van levofloxacine bij tuberculosepatiënten

Speeksel kan een interessante alternatieve matrix zijn voor het monitoren van levofloxacinespiegels bij patiënten met meervoudig geneesmiddel-resistente tuberculose (MDR-TB; gedefinieerd als resistentie tegen ten minste isoniazide en rifampicine). In een Gronings-Nepalees onderzoek werd onderzocht in hoeverre er een correlatie bestaat tussen levofloxacineconcentraties in plasma en speeksel in MDR-TB-patiënten. Tevens werd de mogelijkheid onderzocht in hoeverre het gebruik van speeksel kan dienen als alternatieve matrix voor het monitoren van levofloxacinespiegels.

Het onderzoek betrof een prospectieve farmacokinetische studie met MDR-TB-patiënten in Nepal die dagelijks 750 tot 1000 mg levofloxacine ontvingen. Speeksel- en plasmamonsters werden gepaard afgenomen bij steady state. Levofloxacineconcentraties werden bepaald middels LC-MS-MS.

De blootstelling aan levofloxacine werd gemeten bij 23 MDR-TB-patiënten. Gedurende de eerste maand was de mediane AUC_0-24 in speeksel en plasma respectievelijk 67,09 en 99,91 mg*uur/L (speeksel/plasmaratio = 0,69; spreiding = 0,53-0,99); gedurende de tweede maand was de mediane AUC_0-24 in speeksel en plasma respectievelijk 75,63 en 102,7 mg*uur/L (speeksel/plasmaratio: 0,73; spreiding = 0,66-1,18). Tevens werden grote inter- en intra-individuele verschillen opgemerkt in de gemeten levofloxacinespiegels.

De onderzoekers concluderen dat er geen goede correlatie kon worden aangetoond tussen speeksel- en plasmalevofloxacinespiegels. Ondanks de goede speekselpenetratie kan, gezien de grote individuele variaties, speeksel niet als een betrouwbare alternatieve matrix worden gebruikt voor het voorspellen van levofloxacineplasmaspiegels.