Gevolgen van de vergoedingsbeperking van benzodiazepinen per 2009

Januari 2009 werd in Nederland de vergoeding van benzodiazepinen beperkt, met als doel het chronisch gebruik en de uitgaven voor de gezondheidszorg te verminderen. Benzodiazepinen werden niet meer vergoed bij gebruik als anxiolyticum, hypnoticum of sedativum, maar uitsluitend bij epilepsie, palliatieve sedatie en meervoudige psychiatrische stoornissen wanneer er geen geschikt alternatief is. Stoker et al. hebben onderzocht wat de gevolgen zijn geweest van dit gewijzigde vergoedingsbeleid. Beleidsonderzoek zoals dit is belangrijk, zodat we hiervan kunnen leren, vooral voor het optimaliseren van toekomstig beleid.

De onderzoekers hebben gebruik gemaakt van de PHARMO-database. Hieruit werd een willekeurige steekproef genomen van 10% van alle mensen aan wie minimaal één oraal benzodiazepine was verstrekt tussen januari 2002 en augustus 2015. De steekproef bevatte ruim 2,5 miljoen benzodiazepinerecepten van meer dan 128.000 patiënten. Deze afleveringen zijn bestudeerd met onder andere onderbroken tijdreeksanalyses.

Het volume afgegeven doseringen en doses daalde met respectievelijk 12,5% (95%-betrouwbaarheidsinterval [95%-BI] = 9-15,9%) en 15,1% (95%-BI = 11,4-17,3%) in januari 2009 ten opzichte van december 2008. Een vermindering van de maandelijkse trend per 1000 medicatiegebruikers werd waargenomen voor de totale incidentie (−0,017; 95%-BI = −0,031-0,003). De prevalentie van incidenteel gebruik verminderde ook (−3,624; 95%-BI = −4,996-2,252). Voor regelmatig en chronisch gebruik was dit niet het geval (−0,304; 95%-BI = −1,204-0,596 en 0,146; 95%-BI = −0,858-1,13, respectievelijk).

Het vergoedingsbeleid had dus een direct en blijvend effect op de incidentie van benzodiazepinegebruik, maar niet op het chronisch gebruik ervan. De doelstellingen van het beleid uit 2009 lijken dus slechts gedeeltelijk behaald.