Geen associatie tussen SLC04A1-, SLC22A2- en SLC28A2-variaties en werkzaamheid of toxiciteit methotrexaat bij reuma

Methotrexaat (MTX) is een hoeksteen in de behandeling van reumatoïde artritis (RA). Een derde van de patiënten stopt MTX echter door gebrek aan effectiviteit of ernstige bijwerkingen. Factoren zoals geslacht, ziekte-activiteit en duur, etniciteit en roken blijken hierbij een beperkte rol te spelen. Een grotere rol hebben volgens recente studies mogelijk genetische variaties in de SLC04A1-, SLC22A2- en SLC28A2-genen, die eiwitten coderen binnen het veronderstelde MTX-werkingsmechanisme. De resultaten hiervoor zijn echter wisselend.

Om deze single-nucleotide polymorphisms (SNPs) als farmacogenetische biomarkers te kunnen gebruiken voor het bepalen van een individuele dosering bij optimale werkzaamheid en minimale bijwerkingen, moeten de eerdere resultaten eerst in andere cohorten gerepliceerd worden. Eektimmerman et al. voerden hiervoor een cohortstudie uit met 324 patiënten van de ‘Behandelstrategieen’, BeST-studie. Binnen dit cohort, een multicentra gerandomiseerde klinische trial in Nederland, werden echter de eerdere associaties van deze SNPs met MTX-werkzaamheid of -toxiciteit niet bevestigd, ondanks een 90% power om deze wel aan te kunnen tonen. Een mogelijke verklaring voor dit verschil is volgens de auteurs dat de eerdere resultaten fout-positief waren. Zij bevelen aan om binnen SLC nog andere SNPs te onderzoeken om de rol van deze eiwitten in het MTX-werkingsmechanisme te verhelderen.