Kwaliteitsindicatoren voor antibioticagebruik in ziekenhuizen

Optimaal gebruik van antibiotica in ziekenhuizen is belangrijk zowel om het aantal infecties te verminderen als om mogelijke resistentie in de hand te houden. Een ‘Antibiotic Stewardship Program’ (ASP) is hierbij zeer belangrijk. Een ASP is een samenhangend pakket van maatregelen en richtlijnen om problemen door suboptimaal antibioticagebruik te verminderen. In de huidige tijd is het ook van belang om, naast implementatie van een ASP, de juiste kwaliteitsindicatoren te ontwikkelen. Niet alleen om het programma te beoordelen op effectiviteit, maar ook om verschillende programma’s te kunnen vergelijken en omdat verzekeraars erom vragen.

Van den Bosch en collega’s hebben getracht een set generieke kwaliteitsindicatoren te ontwikkelen voor antibioticagebruik in het ziekenhuis met een zogenaamde ‘RAND modified Delphi Method’. Kort samengevat bestond de methode uit een literatuurstudie om kwaliteitsindicatoren te identificeren, vervolgens werden in een vragenlijst deze indicatoren beoordeeld door experts en konden experts extra indicatoren vermelden. Daarna kwamen deze experts bij elkaar in een Delphi-panel waar de indicatoren werden besproken en vervolgens eventueel verwijderd, toegevoegd, aangepast of gecombineerd. Afsluitend werd weer een vragenlijst rondgestuurd, mede om de uitkomsten te controleren en een volgorde van belangrijkheid te krijgen.

Volgens de auteurs was dit de eerste keer dat zo’n ‘RAND modified Delphi Method’ is toegepast om kwaliteitsindicatoren te ontwikkelen voor het gebruik van antibiotica in ziekenhuizen. In hun artikel melden zij dat de gevonden kwaliteitsindicatoren worden getest in 22 Nederlandse ziekenhuizen. Wanneer succesvol, kunnen deze indicatoren worden gebruikt om te kijken op welke punten het gebruik van antibiotica in ASP’s kan worden verbeterd. Dit is een gunstige ontwikkeling zowel voor het goed gebruik van antibiotica, als om de waarde van het beleid in ziekenhuizen te laten zien aan patiënt en zorgverzekeraar.