Grotere alertheid bij 5-alfa-reductaseremmers voor vrouwen

Eén op de twintig apotheken in Nederland heeft in 2015 een 5-alfa-reductaseremmer verstrekt aan een vrouw tussen 15 en 50 jaar, zonder dat deze anticonceptie toepaste in de vorm van de pil of een spiraaltje.

Finasteride (Proscar) en dutasteride (Avodart) zijn geregistreerd voor de behandeling van benigne prostaathyperplasie en voor de behandeling van haaruitval bij mannen (finasteride, Propecia). Het gebruik van deze middelen door vrouwen is gecontraïndiceerd. Vooral tijdens de zwangerschap mogen deze middelen niet worden gebruikt. Ze remmen de omzetting van testosteron in 5-alfa-dihydrotestosteron waardoor afwijkingen kunnen ontstaan in de externe genitaliën van mannelijke foetussen.

De werkzaamheid van finasteride en dustasteride bij vrouwelijke haaruitval is niet overtuigend aangetoond. De Inspectie voor de Gezondheidszorg en de Nederlandse Vereniging voor Dermatologie en Venereologie adviseren dan ook negatief over 5-alfa-reductaseremmers voor behandeling van haaruitval bij vrouwen.

Het off-labelgebruik van finasteride en dutasteride in Nederland daalde van 902 vrouwelijke gebruikers in 2011 tot 651 in 2015. In 2015 waren 213 van deze vrouwen tussen 15 en 50 jaar oud. Het aandeel van vrouwen zonder anticonceptivagebruik steeg van 37% in 2014 tot 48% in 2015. Met de gebruikte gegevens kan informatie gemist zijn over steriliteit en over buiten de apotheek verkregen medicatie – zowel anticonceptie als 5-alfa-reductaseremmers.

Op basis van deze bevindingen bepleiten Teichert e.a. een betere medicatiebewaking van deze middelen bij gebruik door vrouwen tussen 15 en 50 jaar zonder anticonceptie, bijvoorbeeld met een medisch-farmaceutische beslisregel.